study of illumination art in Safavid and Qajar era

Document Type : Research Paper

Author

Lecturer, Department of Handicrafts Industry, Faculty of Art, Semnan University, Iran

Abstract

تذهیب از هنرهای تزئینی ایرانی- اسلامی است که در نسخه های ادوار مختلف قابل مشاهده است و هنرمندان آثار نفیس قابل توجهی در این زمینه خلق کرده اند. دوره صفوی و قاجار هر کدام به فراخور شرایط زمانه و تاریخی خاص خود، بستری را برای پیشرفت هنرتذهیب فراهم نمودند و بدین ترتیب بررسی و ارزش گذاری ویژگی های سبکی آثار هر دوره و حجم تولید آنها قابل توجه می نماید.

در این راستا، ابتدا تصاویری از کُتب‌ خطی مذهب موجود در موزه ها(موزه ملی ملک، مجلس شورای اسلامی و موزه رضا عباسی و هنرهای تزیینی اصفهان)و نمونه های چاپیِ در دسترس انتخاب گردید و از نظر نقشمایه های تزئینی، ترکیب‌بندی و چگونگی کاربست آنها در تزیینات متن، سرلوح و حواشی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین ویژگی‌های کلی سبک تذهیب کتب در دوره صفوی و قاجاریه مورد تحلیل و مقایسه قرار گرفتند. در دوره صفوی به دلیل حمایت مالی و نیز معنوی، شاه، بزرگان و اشراف، تولید آثار تذهیب در شمارگان بالا و در نهایت ظرافت و زیبایی انجام پذیرفته است. در اواخر دوره صفویه به دلیل کاهش حمایت دربار خلق آثار تک برگی رواج پیدا می کند. در اوایل دوره قاجار تذهیب نسخه ها از اصول تذهیب نظایرشان در دوره صفوی پیروی نمود و به مرور زمان با تأثیر از شرایط زمانه خود، ویژگی هایی بصری و فنی ویژه ای نظیر رواج روحیه اشرافی گری در جامعه، استفاده بسیار از رنگ طلا و تکنیک مُرصع را در تذهیب به دنبال داشت. شیوه پژوهش تحلیلی-توصیفی و روش گردآوری اطلاعات متنی و تصویری اسنادی است.

برای هنینزد منسیتزمس مسم سیتب سنیت م سمیت میزت م یت س یت سییمسنز سکیکمت سمی سمنیرت سمنیتر مسنیتر سرت سمین تسمنیت رسمیار مسنیتر سناریس یرسیمتر سنت یرمست یرمنس یمست یتس نیتسیمستی منسیت منزسی نمزت سینرسیمر نسی رنمس یرنمستبدمیسنتزمسنزتمسنتیرمنستیر منستی زمنسیت زنتسیمنزتسمنیزتمسنیتزمنسیت زمنسیت زمنستیزمنت یسمنزت سینز سیتمنستز نمسیتزمسنیتز

Keywords

Main Subjects