بررسی تکنیک لعاب پاشیده درسفالینه های ایران و چین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد هنر اسلامی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کاشان

2 گروه صنایع دستی، دانشکده هنرو معماری، دانشگاه کاشان

چکیده

با رونق جاده ی ابریشم در اوایل اسلام، هنر سفالگری مناطق مختلف ایران و بخصوص شمال و شمال شرق تحت تاثیر صادرات سفالینه هایی از چین قرار گرفت. در این زمان رایج ترین شیوه ی تزیین لعاب در آن کشور، شیوه ی "سانسای" بود. لعاب سانسای از طریق این راه بازرگانی به ایران وارد شده و هنرمندان ایرانی به تقلید از این شیوه پرداختند. در این تکنیک که در ایران به نام لعاب پاشیده معروف شد، ابتدا سطح سفالینه ها را با گلابه ای سفید رنگ می پوشاندند، سپس این سطح با نقطه گذاری و تاش های رنگی که از اکسید های مس، آهن و کبالت تشکیل شده بود، رنگ آمیزی می گشت. این نقاط رنگی پس از ذوب در کوره خطوط و شکل های نامنظم اما درعین حال زیبا بوجود می آوردند.هم در ایران و هم در چین این روش به تنهایی و گاه به همراه روش های دیگر به کار می رفت. با این تفاوت که در چین انواع تکنیک نقش برجسته با سانسای همراه بود. اما در ایران این تکنیک در ابتدا اگرچه با تقلید صرف از شیوه ی هنرمندان چینی و به صورت ساده انجام می گرفت اما به مرور با نوآوری هایی همراه گشت. از آن جمله می توان به استفاده هم زمان از تکنیک اسگرافیتو یا نقش کنده بر روی سطح سفالینه قبل از لعاب کاری و همچنین همراه شدن خط کوفی به تقلید سفالینه های سامرا با این تکنیک اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sprinkled Glaze Technique in the Pottery of Iran and China

نویسندگان [English]

  • Ehsan Hojabri 1
  • Abbas Akbari 2
1
2
چکیده [English]

With the development of the Silk Road in Early Islam, the pottery art of northern and north-eastern parts of Iran were affected by imported Chinese pottery. At that time, the most common way of glaze decoration in China was a method called “Sancai” which found its way to Iran through this business route and became a source of imitation for Iranian artists. In this technique, known as glaze, the surface of the pottery was first covered with white color mud or clay, which was then painted by punctuation and colorful Touches of oxides of copper, iron and cobalt. After melting in a furnace, these colorful dots made beautiful irregular lines and shapes. This method was used independently and sometimes in combination with other methods both in Iran and China. WhileSancai was accompanied by a variety of embossed motif techniques in China, the Iranian practice of the imported Chinese style gradually evolved into an innovative manner after early imitations of Chinese artists. The simultaneous use of Sgraffito technique, carvings on the surface of the pottery before glaze work and the use of Kufic script in an imitation of Samarra pottery are among these innovative techniques.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sprinkled Glaze
  • China Sancai
  • Nishapur Pottery
  • Tang