بررسی نقشمایه های جانوری در قالی ترکمن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه صنایع دستی،دانشکده هنر، دانشگاه شهرکرد،(نویسنده مسئول)

2 کارشناس صنایع دستی، دانشکده هنر، دانشگاه شهرکرد

چکیده

قالی بافی از هنرهای بومی و منطقه ای ایرانیان با سابقه ای بسیار کهن است که در آن سلیقه هنرمندان ایرانی به خوبی مشاهده می گردد، با نگاهی به کتاب هایی که در این زمینه تألیف شده اند، شاهکارهایی از این هنر را می توان دید که در موزه های معتبر یا مجموعه های خصوصی نگهداری می شوند، اکثر این آثار منابع بسیار خوبی برای مطالعه هنر فرشبافی ایران از زمان صفویان تا دوران معاصر هستند، در کنار این آثار منابع دیگری نیز وجود دارد که با مراجعه به آنها، می توان شناختی نسبی در مورد گذشته فرشبافی ایران پیدا نمود، از جمله این منابع سفرنامه ها و کتاب هایی است که توسط اشخاص خارجی در مورد کشورمان تألیف شده است.
همانطور که می دانید قاجارها با گذر از دوره های پر آشوب افشار و زند بر روی کار آمدند. در زمان حکومت این طایفه بر ایران، تجارت با کشورهای خارجی گسترش بیشتری پیدا می کند و همین امر باعث زوال تدریجی اغلب صنایع در ایران می شود، در این میان تنها هنر فرشبافی است که از این قاعده مستثنی است، و این مهم به عوامل مختلفی بستگی داشته است، از جمله این عوامل، حمایت برخی شاهان قاجار از این هنر و همچنین برپایی چند نمایشگاه فرش در کشورهای اتریش و انگلستان است. اما یکی از مهمترین دلایل رونق فرشبافی ایران عصر قاجار، حضور سفرا و نمایندگان و جهانگردان خارجی و توصیف هایی است که آنها از این متاع گرانبها، در کتاب هایشان آورده اند، مقالات و دست نوشته های آنها که در مورد ایران به چاپ می رسانند باعث آشنایی بیشتر مردم مغرب زمین با این هنر اصیل ایرانی می شود.
با مرور و خواندن نوشته های این افراد، علاوه بر آشنایی با زندگی ایرانیان عصر قاجار، از چگونگی شیوه تولید و فروش قالی ایران در این دوران آگاهی بیشتری می یابیم، سنتی که در این عصر با همت هنرمندان و تولید کنندگان ایرانی دوباره احیاء و رونق پیدا کرده بود.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Animal Motifs in Turkmen Carpets

نویسندگان [English]

  • Faranak Kabiri 1
  • Parisa Amirhajiloo 2
1
2
چکیده [English]

Iran is a large country with a vast variety of tribes and ethnic groups. These various tribes are unified with a national language and culture while using their own local languages and enriching ethnic art forms. Among Iranian ethnic groups, the Turkmen are remarkable for their art of carpet weaving which has a unique structure compared to other designs and textures. The charming motifs on Turkmen carpets are indicator of the customs and beliefs of the carpet weavers and appear in geometrical, floral and animal shapes. This paper focuses on animal motifs in these handicrafts, identifying animal parts and discussing their significance and symbolism. A better appreciation of these artistic creations is definitely facilitated by understanding the language of designs and motifs.
The aim of this study is to identify the animal motifs of Turkmen carpets and gather them in an illustrated collection to aid researchers and producers of these genuine artworks. Such an attempt can help to revive and elevate these traditional designs, hence the preservation of national identity. The findings of this research show that the animal motifs in Turkmen carpets can be divided into two groups of pre-Islam and post-Islamic periods. In the pre-Islamic phase, the motifs are basically those representing good and evil as well as forces of nature. These motifs are mingled with religious teachings in post-Islamic period, as a result of which parts of animal body replaced a representation of the whole form. The materials of this research are based on archive study and data collection and are presented in a historical-descriptive manner.       
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Turkmen Carpets
  • Symbols
  • Animal Motif