پوشش به مثابۀ هویتی برساخته (مطالعۀ موردی: ناصرالدین شاه قاجار)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه طراحی پارچه، دانشکده هنر، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

چکیده

در طول تاریخ و در اجتماعات انسانی اطلاعاتی که به‌ وسیله پوشش منتقل می‌شده در خدمت شکوه و عظمت اشخاصی برجسته قرار داشته است. استفاده از پوشش در معرفی هویت و بیان روحیات اشخاص وسیله‌ای خواهد بود که قطعاً در دستان اصحاب رسانه قرار دارد، چراکه ذهنیت مخاطب قبل از سخن گفتن به وسیله دیدن و قضاوت محیط پیرامون آغاز می‌شود. شیوۀ بیانگریِ لباس‌ بر ادراک مخاطب از مقام و منزلت فرد و نیز نحوۀ شکل‌دهی به مولفه‌هایی چون سلطه و هژمونی در فرهنگ دیداری مردم پرسش اساسی این تحقیق است. روش تحقیق در این مقاله با گردآوری اطلاعات اسنادی صورت می‌گیرد و از روش توصیفی – تحلیلی استفاده شده، همچنین این تحلیل بر مبنای نظریه گفتمان قدرت میشل فوکو شکل گرفته و به واسطۀ سازوکار قدرت در پوشش اشخاص در دوره اسلامی و به طور ویژه به ناصرالدین‌شاه قاجار مورد بررسی قرار گرفته و به روند ادراک مخاطب در چگونگی ظاهر شدن لباس در نقش هویت آنان پرداخته است. تغییراتی که ویژگی‌های بصری در لباس افراد اجتماع در دوره ناصرالدین شاهی موجب شد گواه بر تاثیر و تسلط هژمونی فرهنگ غربی بر ذهن افراد دارد که دقیقا هدف کلی این تحقیق می باشد. اهمیت پوشش و حفظ هویت در ذهن مخاطب از نتایج این پژوهش است. نتایج حاصل از این پژوهش موید آنست که، لباس چگونه در نقش هویت یک جامعه ظاهر می‌شود. مولفه‌های بسیاری جهت بیان قدرت در لباس‌ها موثرند، بیانگری لباس که در ساختن هویت جامعه نقش مهمی داشته و ویژگی‌های فرهنگی هر دوره را نشان می‌دهد. و بهره گرفتن از رسانه در هر دوره به‌ وسیله افرادی خاص صورت می‌گیرد که اصحاب رسانه‌اند و قصد دارند از زبان بصری پوشاک خود به کسب قدرت و شأن و مقام در اجتماع دست یابند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Clothing as Constructed Identity (case study: Naser al-Din Shah Qajar)

نویسندگان [English]

  • seyed mohammad mehrnia 1
  • Neda Ashouri 2
1 Faculty of Textile Design, , Department of Art, Semnan University, semnan, Iran
2 Master's student, Art Research Department, Faculty of Arts, Semnan University, Semnan, Iran
چکیده [English]

In all human communities throughout the history, it has always been only the elites who have been privileged enough to be able to use their clothing as a means of expressing their wealth, power, and grandeur. Since the audience form their very first impressions upon judgments which are solely based on visual cues, clothing has always been a strong tool for the ones in power to express their identity in visual mediums. The main question that this research tries to answer is how clothing as a form expression influences the opinions that people hold about their rulers, and also what the effects of clothing are on forming factors such as hegemony and sovereignty in visual culture. This descriptive-analytical study is done by gathering documentaries and draws on Michel Foucault's power discourse theory. It examines the mechanism of power in clothing during the Islamic period, focusing specifically on Naser al-Din Shah Qajar—the Persian monarch who brought the first camera to Iran during his reign. Additionally, the research tries to shed light on the thought process of people of that era as they came to perceive their clothing as their identity. The aim of this research is expression of power through visual cues in clothing. The results of the research show the importance of clothing in maintaining one's identity and indicate how clothing constructs the identity of a society. Hence clothing as a means of expression plays a significant role in constructing the identity of a society as a whole and is an indicator of cultural features of each historical era. Therefore, people who hold the most power and authority, with the help of media as an exclusive instrument of control, have been able to use clothing as a non-verbal language to express their dominance and superiority to the public in a highly impactful manner.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Naser al-Din Shah Qajar"
  • "clothing"
  • "social identity"
  • "media"

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 01 آذر 1401
  • تاریخ دریافت: 02 شهریور 1400
  • تاریخ بازنگری: 16 شهریور 1400
  • تاریخ پذیرش: 20 شهریور 1400