بررسی مفهوم نقوش اساطیری در هنر فلزکاری دورة هخامنشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکتری گروه باستان شناسی دوران اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

بیان‌مسأله: هنر فلزکاری با تشکیل حکومت هخامنشی جایگاه ویژه‌ای در صنعت این دورة پیدا کرد، و این هنر به‌صورت یکپارچه در آمد. یکی از مهم‌ترین مواردی که در آثار فلزی دورة هخامنشی مشاهده می‌شود؛ نمادها و بن‌مایه‌های اساطیری هستند. استفاده و کاربرد نقوش آیینی همواره در طول ادوار تاریخ مرسوم بوده و به نوعی بیانگر هنر، اعتقاد و باورهای مردمان آن دوره بوده است. به نظر می‌رسد برخی از این نمادها متأثر از فرهنگی بومی و منطقه‌ای و بخش وسیعی از نمادهای یافته شده با فرهنگ‌ها و اساطیر دیگر سرزمین‌های مفتوحه مرتبط باشند. در این پژوهش سعی برآن است با بررسی آثار موزه‌ای و با تکیه بر متون تاریخی دورة هخامنشی به بازتاب مفهوم نقوش اساطیری و تأثیر آن بر هنر فلزکاری این دوره پرداخته شود. نقوش اساطیری در دورة هخامنشی بخش عمده از هنر این دوره را در بر می‌گیرد که به اشکال مختلف در نقش برجسته‌ها، مهرها و فلزکاری این دوره ظاهر شده است. پرسش محوری پژوهش این است که هنر فلزکاری دورة هخامنشی دارای چه مفاهیمی است؟ هدف از این پژوهش بررسی مفهوم نقوش اساطیری در هنر فلزکاری هخامنشی است. روش تحقیق حاضر متکی بر روش تحقیق تاریخی است که مبتنی بر مطالعة اسنادی و کتابخانه‌ای است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که نقوش به کار رفته در هنر فلزکاری دورة هخامنشی اغلب دارای مفهوم آیینی و اسطوره‌ای است و نمی‌توان کاربرد آنها را تنها به صورت نقوش تزیینی در نظر گرفت، بلکه اغلب این نقوش ریشه در اعتقاد، باور و اساطیر کهن ایرانی و برخی از اساطیر مناطق همجوار دارند. با در نظر گرفتن این امر می‌توان دریافت که راز ماندگاری و تداوم نقوش اساطیری و بازتاب گسترده آن در آثار هنر فلزکاری دورة هخامنشی، بی‌شک به نقش عمیق این اساطیر در فرهنگ و باور اقوام پیش از دورة هخامنشی و اقوام مجاور این سرزمین‌ها باز می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating the concept of mythological motifs in Achaemenid era metalwork art

نویسنده [English]

  • Moslem Rezaee
Ph. D, Islamic Architecture, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Statement of the problem: With the formation of the Achaemenid government, the art of metalworking found a special place in the industry of this period, and this art became integrated. One of the most important things that can be seen in the metal works of the Achaemenid period; They are mythological symbols and elements. The use and application of ritual motifs has always been customary throughout the periods of history and in a way expressed the art, beliefs and beliefs of the people of that period. It seems that some of these symbols are influenced by local and regional culture and a large part of the symbols found are related to the cultures and mythologies of other conquered lands. In this research, an attempt is made to reflect the concept of mythological motifs and its influence on the metalworking art of this period by examining museum works and relying on the historical texts of the Achaemenid period. Mythological motifs in the Achaemenid period include the major part of the art of this period, which appeared in various forms in reliefs, seals and metalwork of this period. The central question of the research is, what are the concepts of Achaemenid era metalworking art? The purpose of this research is to investigate the concept of mythological motifs in Achaemenid metalwork art. The present research method is based on the historical research method which is based on documentary and library study. The results of the research show that the motifs used in the metalwork art of the Achaemenid period often have a ritual and mythological meaning, and their use cannot be considered only as decorative motifs, but often these motifs are rooted in belief, belief and mythology. Ancient Iranian and some Mythology have neighboring regions. Taking this into consideration, it can be seen that the secret of the permanence and continuity of mythological motifs and its wide reflection in the works of metalwork art of the Achaemenid period undoubtedly goes back to the deep role of these myths in the culture and beliefs of the peoples before the Achaemenid period and the neighboring peoples of these lands.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Metalwork
  • Achaemenians
  • Myth
  • Motifs
  • Symbolism
  • Religion