نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
مربی، پژوهش هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
2
استادیار، گروه نقاشی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
3
دانشیار، گروه پژوهش هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران .
4
استادیار، گروه پژوهش هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
5
دانشیار، گروه صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران .
10.22075/aaj.2024.34513.1262
چکیده
گستردگی نقوش گیاهی بیش سایر انواع دیگر است چرا که تنوع آن به گستردگی نقوش گیاهی موجود در طبیعت، به انضمام نقوش گیاهی تجریدی و در قالبهای گردان و شکسته است. انواع آرایههای گیاهی به صورت کلی شامل گونههای اسلیمی، ختایی، گل و بوته، درخت و گلفرنگ است. این پژوهش با هدف بررسی و شناسایی انواع نقوش گیاهی در قالیهای صفوی و قاجار و همچنین روند و چگونگی تحولات آن از دوران صفوی تا قاجار و همچنین تحلیل ورود گونههای جدید گیاهی به قالیهای دوره قاجار صورت گرفته است. بر این مبنا سوالات اصلی در این پژوهش اینگونه است؛ 1- آرایههای گیاهی منقوش در قالیهای صفوی و قاجار، دارای چه ویژگیهایی هستند؟ 2- چه تحولاتی در نقوش گیاهی قالیهای دوره صفوی تا دوره قاجار پدید آمده است؟ روش تحقیق از منظر نوع، بنیادی، از نظر ماهیت، توصیفی و از نظر مسئله‌ی پژوهش، توصیفی- تحلیلی و تطبیقی است. روش گردآوری دادهها، کتابخانه‌ای و از میان کتب تخصصی، مقالات و پایاننامههای تخصصی و پایگاههای الکترونیکی بوده است. نتایج نشان میدهد که نقوش گیاهی مورد استفاده در قالیهای دوره صفوی شامل گونههای متعددی بوده و به تدریج بر غنای آن افزوده شده و در قالیهای سدههای بعد و دورهی قاجار، با تغییراتی در فرم، اندازه، رنگ و ساختار تکرار شده است. این تحولات در بازه زمانی مذکور، بیش از همه متاثر از اوضاع و احوال اجتماعی و شرایط فرهنگی رایج بوده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Comparative study of plant arrays in Safavid and Qajar carpets
نویسندگان [English]
-
mohamad amin hajizadeh
1
-
seyed reza hoseini
2
-
ali asghar shirazi
3
-
mehdi keshavarz afshar
4
-
iman zakariaei kermani
5
1
Instructor, Art Research, Shahid University, Tehran, Iran.
2
Assistant Professor, Department of Painting, Shahid University, Tehran, Iran.
3
Associate Professor, Art Research Department, Shahid University, Tehran, Iran.
4
Assistant Professor, Art Research Department, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
5
Associate Professor, Handicrafts Department, Isfahan Art University, Isfahan, Iran.
چکیده [English]
The breadth of plant motifs is greater than other types because its variety is as wide as the plant motifs found in nature, incorporating abstract plant motifs and in rotating and broken formats. The types of plant arrays generally include Islamic species, Khatai, flowers and bushes, trees and flowers. The study aims to examine and identify the types of plant motifs in Safavid and Qajar carpets, as well as the trends and how they evolved from the Safavid to Qajar periods, as well as analyze the entry of new plant species into Qajar period carpets. Based on this, the main questions in this study are: 1-What are the characteristics of the plant arrays engraved in Safavid and Qajar carpets? 2-What changes have emerged in the plant motifs of carpets from the Safavid period to the Qajar period? This research method is descriptive, descriptive and Comparative in terms of type, fundamental, nature, and research problem. The method of data collection was a library and among specialized books, specialized articles and theses and electronic databases. The results show that the plant motifs used in the Safavid period carpets consist of several species and gradually added to its richness, and were repeated in the carpets of the later centuries and the Qajar period, with changes in shape, size, color and structure. These developments over the period have been most affected by the common social and cultural conditions. I
کلیدواژه‌ها [English]
-
Safavid period
-
Qajar period
-
plant elements
-
carpet
)