واکاوی جایگاه فیلم کوتاه در ایران با رویکردی مخاطب محور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پسادکتری، استادیار دانشگاه تهران، دپارتمان هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشیار دانشگاه تهران، دپارتمان هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

سینما با فیلم کوتاه آغاز شد، اما فیلم‌های کوتاه اولیه با هدف خاصی ساخته نمی‌شد و فرایندی تجربی داشت. این نوع فیلم‌سازی در ابتدا به دلایل محدودیت­های فراوان تجهیزاتی، تولید و پخش، ناآگاهی از گرامر و دانش ارکان اصلی فیلم مانند فیلمنامه‌نویسی و کارگردانی که در مرحله تجربه و آزمایش بود، رویکردی شخصی داشت، امّا به تدریج با پیشرفت زبان این رسانه­ی هنری، شیوه‌های بیانی ویژه‌ای یافت و  در جذب مخاطب‌ شگردهای مختلفی را بکار گرفت. فیلم‌کوتاه امروزی از دوران گذارش عبور کرده و دیگر ناتوانی دانشی و تکنولوژی در آن نقش کمرنگی دارد. فیلم کوتاه در اکثر رسانه‌ها مثل سینما، تلویزیون، فضای مجازی به دلایل گوناگون از جمله فشردگی روایی، دوری از کلیشه‌های رایج و شکستن قالب‌های تکراری، ایجاد هیجان و جذابیت و مستقل بودن از جایگاه منحصر به فردی برخوردار است. فیلم کوتاه در ایران نیز دارای سابقه طولانی است. فیلم‌کوتاه ابتدا در دربار پادشاهان قاجار مورد توجه قرار گرفت و سپس در دوره­ی رضاشاه و پسرش با رویکردهای تفریحی، تبلیغی، تجربی و آموزشی توسعه یافت و آرام آرام ماهیتی عمومی و دولتی گرفت. فیلمسازانی مثل فروغ فرخزاد، ناصر تقوایی، ابراهیم گلستان، مسعود کیمیایی و غیره نمونه‌های از این جریان فیلمسازی هستند. این روند پس از انقلاب اسلامی نیز ادامه داشته است. پژوهش حاضر با هدفی کاربردی صورت گرفته و مسئله اصلی آن واکاوی نقش فیلم کوتاه در ایران و شناسایی بازخورد آن در جامعه مخاطب است. روش تحقیق کیفی با رویکردی تفسیری و بر اساس گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه‌ای و همچنین مصاحبه عمیق است. نتیجه حاصل نشان از آن دارد فیلم کوتاه در ایران دارای دو نوع مخاطب است: مخاطب اختصاصی با رویکردی هنری، که آثار را در جشنواره‌ها مشاهده می‌کنند و مخاطبان عمومی با رویکردهای مختلف اعم از سیاسی، دینی، تبلیغی و غیره که برایشان رسانه پخش کننده مثل تلویزیون، اینترنت، و سینما تفاوتی ندارد. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Scrutinizing of the Situation of Short Films in Iran with an Audience-Oriented Approach

نویسندگان [English]

  • Payam Zinalabedini 1
  • Behrooz Mahmoodi-Bakhtiari 2
1 Postdoc, Assistant Professor, Department of Advanced Studies of Art, School of Visual Arts, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of Performing Arts, School of Performing Arts and Music, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Cinema started with short films, but the early short films did not have a specific goal or approach, but were an experimental process. This kind of filmmaking was initially constrained by the many equipment, production and distribution, the ignorance and non-recognition of the grammar of cinema and the main elements of film, including the script and the director, which were in the experimental and experimental phase. But gradually, with the development of the language of this artistic medium and the addition of sound to the image, views on short film changed. Little by little, the short film gained a special impact and realized that, as an art in its own right, it should use different approaches to attract the audience's attention. Nowadays, this type of film is no longer used to fill the breaks of feature films or productions dealing with financial poverty and lack of audience attention, and it has a special place and countless viewers in production and broadcasting. Today's short film has passed its transitional phase and knowledge, technical and technological inability play a lesser role in its productions. The short film occupies a unique position in most media such as cinema, television, virtual space and online, for several reasons: It condenses the narrative, avoids common stereotypes and breaks with repetitive formats, creates excitement and appeal, and is independent. It should be noted that film production in Iran started less than a decade late and almost as much as in many advanced countries. The experience of making short films emerged first at the court of the Qajar kings and then in the time of Reza Shah and his son, with approaches from the fields of leisure, propaganda, culture, experimentation and education, and gradually took on a public and state aspect. This process has continued after the Islamic revolution, which includes a large amount of film productions before and after the revolution in Iran. Filmmakers such as Forough Farrokhzad, Nasser Taqvai, Ebrahim Golestan, Masoud Kimiayi, etc. are examples of this trend of filmmaking. Today, the short film is out of the amateur format and has a professional nature, which is made with different educational, promotional, artistic and political approaches and with a specific purpose to attract the audience. Research in the field of short film can play a strategic role in raising awareness among filmmakers, critics and audiences, but despite the large number of short film productions in Iran, there is little research in this field. The current research has been done with a practical purpose and relying on the existing shortcomings in the field of analyzing the role of short films in Iran and determining the extent of its resonance with the audience. The result shows that the short film in Iran has two types of dedicated audiences with an artistic approach who follow the works in festivals and general audiences with different political, religious and advertising approaches. For the general audience, the type of media, be it television, network or cinema, does not make much difference.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Audienc
  • Short Film
  • Iranian Cinema
  • Narrative
  • Form