مطالعه تطبیقی هویت زنانه با استفاده از نشانه‌شناسی زبان بدن در نگارگری (مطالعه موردی: شیخ صنعان و دختر ترسا)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری، گروه پژوهش هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

2 دانشیار، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

3 استادیار، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

10.22075/aaj.2024.33129.1210

چکیده

از آن‌جا که زن همواره در جامعه ایرانی از جایگاه مناسبی برخوردار بوده، مطالعه پیرامون او و هویتی که او را در این جایگاه قرار داده است، از اهمیت خاصی برخوردار می‌شود. در این جستار برای دستیابی به هویت زنان ایران، از نشانه‌شناسی زبان بدن بهره‌گیری می‌شود. زبان بدن که از نشانه‌های غیرکلامی یا تصویری و دیداری در مناسبات اجتماعی و ارتباطات به شمار می‌آید، قابلیت انتقال پیام از طریق چهره، نوع نگاه، حرکات و حالات لب‌ها و ابروها، حالات مختلف بدن و حرکات اعضا را دارد. از آن‌جا که نگارگری ایرانی که نمایندة فرهنگ و تفکر ایرانی است، می‌تواند بهترین ظرف بازنمایی کنش‌های ارتباطی برون‌زبانی باشد و با واکاوی مفاهیم زبان بدن در شخصیت‌های مصور زن تلاش شده است که بتوان به بازشناسی هویت زن ایرانی با جستجوی در نگارگری دست پیدا کرد. بدین ترتیب مطالعه تطبیقی دو اثر با موضوع یکسان «شیخ صنعان و دختر ترسا» از دوره صفوی و معاصر انتخاب شده است که با هدف شناسایی پیام‌های پنهانی و مفاهیم پوشیده در حرکات زنان در تصاویر نگارگری، با استفاده از نشانه شناسی زبان بدن در نگاره‌های دوره صفوی و معاصر ایران و شناسایی چگونگی تطور هویت زنانه، بدان پرداخته‌ می‌شود. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است و نتایج حاصل از آن نشان می‌دهد که تمایزات بین این دو اثر حاکی از آن است که هویت زنانه دچار تغییر و تحولی اساسی شده‌است، که علیرغم تغییر شرایط حاکم بر جامعه و تلفیق فرهنگ ایرانی با فرهنگ غربی، نگاه نسبت به زن، و جایگاه او در فرهنگ و اجتماع ایرانی دچار تطور شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Female Identity by Using Body Language Semiotics in Painting )Case study: Sheikh San’aan and the Christian Girl(

نویسندگان [English]

  • mina mohammadi 1
  • Khashayar Ghazizadeh 2
  • Parviz Haseli 3
1 PhD candidate, Art Research Department, Shahid University, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Faculty of Arts, Shahid University, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor, Faculty of Arts, Shahid University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Abstract
Since the woman has a suitable position in the Iranian society, studying about her and the identity that has placed her in this position is of particular importance. In this essay, the semiotics of body language is used to achieve the identity of Iranian women. Since the woman has a suitable position in the Iranian society, studying about her and the identity that has placed her in this position is of particular importance. In this essay, the semiotics of body language is used to achieve the identity of Iranian women. Body language, which is one of the non-verbal or pictorial and visual signs in social relations and communication, has the ability to convey a message through the face, look, movements and expressions of lips and eyebrows, different body postures and body movements. Since Iranian painting, which is a representative of Iranian culture and their thought, could be the best container to represent extra-linguistic communication actions, and by analyzing the concepts of body language in female illustrated characters, it has been tried to recognize the identity of Iranian women by searching in painting. In this way, a comparative study of two artworks with the same theme "Sheikh San’aan and Christian girl "from the Safavid and contemporary period has been selected, with the aim of identifying the hidden messages and concepts hidden in body movements of women in paintings, using the semiotics of body language in these paintings and identify how the development of female identity is discussed. The research method in this research is descriptive-analytical and the results show that the differences between these two artworks that women's identity has undergone a fundamental change that despite the changing conditions governing the society and the integration of Iranian culture with Western culture, the view of women and her place in culture and Iranian society has evolved.

کلیدواژه‌ها [English]

  • female identity
  • Iranian painting
  • semiotics
  • body language.