سیر کاربرد اسلیمی در مکتب اصفهان براساس مطالعه تطبیقی نمونه هایی از کاخ عالی قاپو، چهل ستون و هشت بهشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی، دانشگاه هنر و ادیان اصفهان

2 دانشیار، دانشکده معماری و شهرسازی، تبریز

چکیده

اشتراکات و تمایزات نقشمایه ها بیانگر مشخصات هنری و تاریخی مکاتب مختلف است. در هر دوره تاریخی اصول و شیوه های خاصی در آثار هنری، مورد استفاده قرار می گیرد که تشکیل دهنده ی مکاتب هنری آن دوره هستند. در مکتب اصفهان بنا بر ضرورت آرایش کاخ ها، بناهای عمومی و خصوصی دیوارنگاری رونقی بی سابقه یافت و نقاشی دیواری در انواع مختلف جزء جدایی ناپذیر معماری شد.
این مقاله در پی آن است، تا با توجه به اینکه ساخت کاخ های عالی قاپو، چهل ستون و هشت بهشت در یک دوره تاریخی بوده اند، طرح های اسلیمی آن ها را مورد مطالعه قراردهد تا پلی در جهت شفاف تر شدن و عمق بخشیدن به مباحث نظری مکتب اصفهان باشد. بنابر آنچه بیان شد، این پژوهش با بهره گیری از روش تطبیقی-تحلیلی به تقسیم بندی و مقایسه نقوش اسلیمی پرداخته تا گسترش و ویژگی های خاص این نقش را در هر سه کاخ مقایسه کند و به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که آیا اسلیمی های شناخته شده در این سه کاخ به یک صورت  نقش شده اند و در کدام  به صورت ویژه اجرا گردیده، همچنین ماهیت این نقوش با چه تغییراتی همراه بوده است و گذر زمان چه تأثیراتی بر روی این آرایه گذاشته است.
نتایج به دست آمده از تحقیقات میدانی و آنالیز اسلیمی ها از نظر طرح، رنگ و توسازی نشان می دهد که حضور این نقوش در کاخ عالی قاپو، چهل ستون و هشت بهشت به ترتیب کم رنگ تر شده است و به مرور زمان هر چه از آغاز این مکتب فاصله می گیریم هنرمندان از نقوش اسلیمی کمتری استفاده کرده و به طرح های ختایی گرایش بیشتری نشان داده اند. تا جای که گستردگی و فراوانی طراحی و تنوع در نقش اسلیمی ها در کاخ عالی قاپو به خوبی مشهود  است و در کاخ هشت بهشت به ندرت دیده می شود.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Arabesque Application Procedure in Isfahan SchoolComparative Study of Samples Obtained from Aligapoo, Chehel Sotoon and Hasht Behesht Palaces

نویسندگان [English]

  • Maryam Aminoroaya 1
  • Mohammad Taghi Pirbabai 2
1 Assistant Professor, Faculty of Religions and Denominations, Isfahan University
2 Associate Professor, Faculty of Art and Architecture, Tabriz
چکیده [English]

otifs differences and similarities indicate artistic and historical characteristics of different art schools. Special principles had been employed for artistic works at each historical era which indicate the art school qualities. Wall painting widely boomed, in Isfahan School, due to necessity of palaces, public and private monuments arrangement. Hence wall painting changed to an indispensable part of architecture.
It sould be considered that Aligapoo, Chehel Sotoon and Hasht Behesht were constructed at the same historical era. Present study tries to examine arabesque designs of these three palaces to play a role in clarifying and deepening theoretical issues related to Isfahan School. According to what was mentioned earlier using comparative-analytical research method, present investigation tries to divide and compare arabesque motifs according to this motif development and special characteristics in all three palaces. Moreover present investigation tries to answer the question that: do identified arabesques in these three palaces inscribed in the same form. And in what palace they have been formed in exclusive form and what changes have occurred to the nature of these motifs and What was the influences of time on the designs?
Results obtained from Field researches, and their analysis from design, color and internal construction of arabesques analysis indicate that, the existence of such motifs has been diminished in Aligapoo, Chehel Sotoon and Hasht Behesht palaces, respectively and the more we go away from start date of this school the less arabesque motifs have been used by artists, tending toward Khatayi designs. To replace the span and abundance and diversity of the arabesque design in the House Alighapoo well- known and rarely seen in heaven, Hasht Behesht palace.  
Keyword:

کلیدواژه‌ها [English]

  • Isfahani School
  • Arabesque
  • Aligapoo
  • Chehelstoon
  • Hasht Behesht