تحلیل مجسمه ‏های دهه 80 و 90 شهر تهران با رویکرد فرم‏ شناسی و کارکرد

تدریس حسنی, صدیقه; محمدی, مهدی

doi:10.22075/aaj.2023.29417.1167

تحلیل مجسمه ‏های دهه 80 و 90 شهر تهران با رویکرد فرم‏ شناسی و کارکرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشگاه سوره

² عضو هیات علمی دانشگاه سوره

10.22075/aaj.2023.29417.1167

چکیده

در طول دوره ‏های مختلف تاریخ معاصر شهر تهران، حجم‏ها و مجسمه ‏های شهری میادین همواره از ویژگی‏هایی برخوردار بوده است که کشف چیستی و چرایی حضور آنها در فضای شهری، می‏تواند به خوانش زیبایی شناسانه آثار کمک شایانی نماید. نخستین گام در تسهیل این خوانش و تحلیل‏ها، گونه ‏شناسی مجسمه‏های هر دوره براساس فرم و ریخت و کارکرد و عملکرد آنها است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی مجسمه ‏های شهری از منظر زیبایی‏شناسی (فرم‏شناسی) و کارکرد است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی محسوب می‏شود. جامعه آماری پژوهش حاضر مجسمه ‏ها و المان‏های شهری شهر تهران طی دهه 80 و 90 می‏باشد (219 مجسمه). جهت تحلیل نیز 20 نمونه انتخاب شده است.
با بررسی و گونه‏شناسی آثار در دو دهه 80 و 90 می‏توان گفت گونه‏های مجسمه ‏های غیرفیگوراتیو تنوعی از آثار را در بر می‏گیرد که براساس فرم بیانی آنها قابل تقسیم به زیرگروه ‏های حجم معماری، حجم‏های هندسی و حجم‏های نوشتاری است. مجسمه‏ های فیگوراتیو انسانی نیز به دو زیر گروه واقعی و خیالی طبقه ‏بندی شده است. مجسمه ‏های خیالی، آثاری را شامل می‏شود که به رغم فرم انسانی، مصداقی در واقعیت ندارند و براساس تخیلات ذهنی ساخته شده‏اند. در دهه 80 بیشترین حجم مجسمه ‏ها به مجسمه ‏های خیالی (مشاهیر) تعلق دارد ولی دهه 90 رواج مجسمه ‏های واقعی از شخصیت‏های علمی و شهدای انقلاب اسلامی و جنگ اتفاق می افتد. نتایج حاکی از آن است که در دهه 80، و 90 عمده مجسمه‏ ها از فرم فیگوراتیو پرخوردار بوده ‏اند. همچنین عمده کارکردهای این مجسمه‏های شهری شامل ارتقای سطح آگاهی جامعه (انتقال مفاهیم و ارزش‏های فرهنگی و مذهبی)، ایجاد زیبایی بصری، هویت بخشی به مکان، القای حس مکان ‏نمایی، تداعی رویدادهای خاص، بازخوانی فرهنگ و نمایش تعلقات دینی و ارزشی، تقویت و تشدید مرکزیت و میدان، معنابخشی به نام‏گذاری میدان یا مکان، ایجاد یک نشانه و نماد شهری و ایجاد حس تعلق خاطر و آرامش بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of the sculptures of the 80s and 90s in Tehran with the approach of morphology and function

نویسندگان [English]

sedighe tadris hasani ¹
mahdi mohammadi ²

¹ Soore University

² faculty Member of Soore University

چکیده [English]

During the different periods of the contemporary history of Tehran, the volumes and urban sculptures of the squares have always had the characteristics that the discovery of what and why their presence in the urban space can help the aesthetic reading of the works. The first step in facilitating these readings and analyzes is the typology of the sculptures of each period based on their form and shape and function. The main goal of the current research is to investigate urban sculptures from the perspective of aesthetics (formology) and function. This research is considered practical in terms of purpose. The statistical population of the current research is the sculptures and urban elements of Tehran during the 80s and 90s (219 sculptures). 20 samples have been selected for analysis.
By examining and typifying the works in the 80s and 90s, it can be said that the types of non-figurative sculptures include a variety of works, which can be divided into subgroups of architectural volumes, volumes of Geometric and written volumes. Figurative human sculptures are also classified into real and imaginary subgroups. Imaginary sculptures include works that, despite the human form, do not have an example in reality and are made based on mental imaginations. In the 80s, the largest number of statues belong to imaginary statues (celebrities), but in the 90s, we are faced with the spread of real statues of scientific figures and martyrs of the Islamic Revolution and war. The results indicate that in the 80s and 90s, most of the sculptures were figurative. Also, the main functions of these urban sculptures include raising the level of society's awareness (transmitting cultural and religious concepts and values), creating visual beauty, giving identity to a place, inducing a sense of place, evoking special events, retelling culture and showing religious affiliations. and value, strengthening and intensifying the centrality of the square, giving meaning to the naming of the square or place, creating an urban sign and symbol, and creating a sense of belonging and peace.

کلیدواژه‌ها [English]